Ostatnie lata przyniosły wzrost popularności gramofonów analogowych i związanej z nimi kultury obcowania z muzyką odtwarzaną z płyt winylowych, przy jednoczesnym spadku sprzedaży płyt CD. Dane sprzedażowe dowodzą, że już co piąty nośnik muzyki zakupiony w Polsce i na świecie, to właśnie płyta winylowa. Można więc mówić o swoistym powrocie do gramofonów, jako atrakcyjnych odtwarzaczy muzyki bardzo dobrej jakości. Poniżej postaramy się podpowiedzieć, na co zwrócić uwagę, gdy przymierzamy się do zakupu pierwszego gramofonu.
Wiele początkujących osób rozpoczyna swoją przygodę z gramofonami od zakupu urządzenia za około 100 zł. Niestety, trzeba mieć świadomość, że urządzenia tej klasy mają bardzo małe możliwości i kiepską jakość, a pierwszy kontakt z takim gramofonem może doprowadzić nas do zniechęcenia się do słuchania muzyki z płyt winylowych. Właśnie z tego powodu, warto już na początku sięgnąć po gramofony marki Project czy Acoustic Solid. Są to marki polecane przez znawców jako takie, które nas nie zawiodą.
Gramofony manualne to większość produkowanych obecnie gramofonów. Są w tej grupie gramofony tanie oraz te najdroższe przeznaczone dla audiofili. Wymagają one ręcznego wykonania wszystkich czynności związanych z obsługą urządzenia. Gramofony półautomatyczne wspomagają użytkownika choćby w zatrzymaniu odtwarzania na końcu płyty. Gramofony automatyczne natomiast pozwalają na całkowicie zautomatyzowane odtwarzanie i zakończenie odtwarzania przy pomocy jednego przycisku. Nie ma w tej grupie gramofonów audiofilskich, najczęściej są to bardzo tanie, „jednorazowe” gramofony z marketów.
Przeglądając oferty gramofonów należy zwrócić uwagę na stabilność talerza urządzenia (czy nie generuje dodatkowych drgań, wpływających realnie na jakość odtwarzanej muzyki). Podstawą jest oczywiście jego wymiar (nie mniejszy niż 30 cm) oraz ciężar. Dodatkowo, przyjrzyjmy się podstawie gramofonu: czy ma elementy tłumiące drgania, czy jest odpowiednio ciężka i dociążona oraz czy ma zabezpieczenia przed przesuwaniem się.
Kolejną, bardzo istotną kwestią jest napęd gramofonu. Najczęściej w gramofonach występuje obecnie napęd paskowy. Napęd paskowy wymaga okresowej wymiany paska co jest bardzo łatwą czynnością. Gramofony dla DJ-ów to gramofony z napędem bezpośrednim tzw. direct. Wśród gramofonów starszej generacji można spotkać także napęd przekładniowy, tzw. idler. który charakteryzował się wyjątkową trwałością.
Wkładki gramofonowe mają kluczowe znaczenie dla jakości odtwarzanego dźwięku. Wśród wkładek wyróżniamy wkładki MC (moving coil) oraz MM (moving magnet). Wkładki MC są lekkie, szybko reagują i mają niską impedancję oraz napięcie wejściowe. Za nieco mniej skuteczne uchodzą wkładki MM . Charakteryzuje je nico niższa cena oraz inny charakter generowanego przez nie dźwięku.
Kolejny istotny element to igła. Najbardziej rozpowszechnione i jednocześnie najtańsze są igły o szlifie sferycznym. Odznaczają się też najniższą ceną. Igły o szlifie sferycznym mają pewien niedostatek w przenoszeniu najwyższego pasma. Zdecydowanie lepiej w gramofonie sprawdzą się igły o szlifie eliptycznym. Lepiej radzą sobie ze śledzeniem rowka płyty LP. Mamy również igły o najbardziej wyszukanym szlifie jak: fine line, micro line, shibata. Te stosowane są w najdroższych wkładkach MM i MC. Charakteryzują się najdoskonalszym śledzeniem ścieżki utrwalonej na płycie LP.
Powyższe aspekty budowy i funkcjonowania gramofonu są kluczowe. Niektórzy z nas zwrócą szczególną uwagę na wygląd. Dla wielu prawdziwą gratką będzie gramofon w stylu retro. Dla innych szczególnie atrakcyjnie będzie wyglądał gramofon nowoczesny. Niezależnie od tego, jak będzie wyglądał gramofon, nie będziemy żałować zakupu, jeśli go przemyślimy, bo zależy nam na uzyskaniu wyjątkowych wrażeń płynących ze słuchania muzyki odtwarzanej z płyty winylowej.